foto: LP
Chińscy naukowcy osiągnęli przełom w dziedzinie przeszczepów narządów. W eksperymencie przeprowadzonym w Fourth Military Medical University w Xi’an lekarze wszczepili osobie w stanie śmierci mózgowej wątrobę pochodzącą od zmodyfikowanej genetycznie świni. Według doniesień prestiżowego czasopisma Nature, organ funkcjonował bez zakłóceń przez dziesięć dni. Po upływie tego czasu, zgodnie z decyzją rodziny zmarłego, eksperyment zakończono.
Zdaniem badaczy sukces tego zabiegu może przyczynić się do rozwiązania problemu braku dawców narządów. Ksenotransplantacja, czyli przeszczepianie organów między różnymi gatunkami, staje się coraz bardziej obiecującą alternatywą, która mogłaby pomóc pacjentom oczekującym na nowe organy.
Przełomowy zabieg w świecie medycyny
Przeprowadzony w marcu ubiegłego roku przeszczep był pierwszym tego rodzaju zabiegiem na świecie. Zwierzę, od którego pobrano wątrobę, przeszło sześć modyfikacji genetycznych, mających na celu zwiększenie szans na przyjęcie organu przez ludzki organizm.
Co istotne, przeszczepiony narząd nie tylko został zaakceptowany przez organizm pacjenta, ale także działał prawidłowo przez cały czas trwania eksperymentu. Lekarze nie odnotowali żadnych oznak odrzucenia, a funkcje organu, takie jak produkcja żółci i synteza kluczowych białek, utrzymywały się na prawidłowym poziomie.
Eksperyment obejmował szczegółowy monitoring, w tym kontrolę przepływu krwi przez wątrobę, analizę funkcji immunologicznych oraz ocenę zdolności organu do regeneracji. Wyniki badań wykazały, że przeszczepiona wątroba sprawowała się bardzo dobrze, a parametry laboratoryjne pozostawały w akceptowalnym zakresie.
Świnie jako potencjalni dawcy narządów
Od lat naukowcy badają możliwość wykorzystywania świń jako dawców organów dla ludzi. Ich narządy są zbliżone do ludzkich zarówno pod względem wielkości, jak i funkcji. Postępy w technologii edycji genów pozwoliły na wyeliminowanie mechanizmów, które w naturalnych warunkach powodowałyby natychmiastowe odrzucenie przeszczepu przez organizm biorcy.
W ostatnich latach w Stanach Zjednoczonych przeprowadzono kilka eksperymentalnych przeszczepów nerek i serc od świń do ludzkich pacjentów. Jednak wątroba stanowiła znacznie większe wyzwanie.
Zabieg przeprowadzony w Chinach miał formę tzw. heterotopowej transplantacji pomocniczej. Oznacza to, że wątroba świni została umieszczona w ciele pacjenta obok jego własnej, uszkodzonej wątroby, zamiast całkowicie ją zastąpić. Dzięki temu lekarze mogli obserwować reakcję organizmu na przeszczep oraz monitorować funkcje narządu.
Nadzieja dla przyszłości medycyny
Choć do powszechnego stosowania ksenotransplantacji jeszcze daleka droga, wyniki chińskiego eksperymentu otwierają nowe perspektywy w medycynie. Możliwość wykorzystania narządów od genetycznie zmodyfikowanych świń może w przyszłości zrewolucjonizować transplantologię i pomóc osobom cierpiącym na schorzenia wątroby, dla których tradycyjne metody leczenia nie przynoszą już rezultatów.
Naukowcy podkreślają, że ich osiągnięcie nie byłoby możliwe bez współpracy międzynarodowej. W ubiegłym roku badacze z Uniwersytetu Pensylwanii również przeprowadzili eksperyment z udziałem świńskiej wątroby, jednak narząd pozostawał poza ciałem pacjenta.
Mimo że wcześniejsze próby przeszczepienia serca świni do ludzkiego organizmu zakończyły się niepowodzeniem, sukces w przypadku przeszczepu nerki daje nadzieję na dalszy rozwój tej technologii. Przykładem jest 53-letnia Towana Looney, której w listopadzie 2024 roku wszczepiono nerkę od świni – kobieta wróciła do domu w Alabamie i kontynuuje leczenie.
Eksperci wierzą, że w przyszłości tego typu operacje mogą stać się rutynową procedurą ratującą życie tysięcy pacjentów na całym świecie.
Komentarze